Ogólnopolski Program Dotacyjny Artystyczna Podróż Hestii

Ogólnopolski Program Dotacyjny Artystyczna Podróż Hestii skierowany jest do instytucji kultury i osób artystycznych planujących otwarcie wystawy, których przesłanie nawiązuje do – wspólnej odpowiedzialności za świat, w którym żyjemy. Osoby ubiegające się o wsparcie Programu Dotacyjnego Artystyczna Podróż Hestii powinny poszerzać i ugruntowywać wiedzę społeczeństwa na temat zmieniającego się krajobrazu społecznego i środowiskowego oraz aktywizować społeczności lokalne. Istotne jest też, by ich planowane działania zwiększały inkluzywność oraz poziom zainteresowania aktualną problematyką globalnych zmian, przekazywaną językiem sztuki.

Druga edycja Ogólnopolskiego Programu Dotacyjnego Artystyczna Podróż Hestii skierowana była do instytucji kultury i osób artystycznych planujących otwarcie wystawy pomiędzy marcem 2025 r. a czerwcem 2026 r., których przesłanie nawiązuje do – wspólnej odpowiedzialności za świat, w którym żyjemy. Osoby ubiegające się o wsparcie Programu Dotacyjnego Artystyczna Podróż Hestii powinny poszerzać i ugruntowywać wiedzę społeczeństwa na temat zmieniającego się krajobrazu społecznego i środowiskowego oraz aktywizować społeczności lokalne. Istotne jest też, by ich planowane działania zwiększały inkluzywność oraz poziom zainteresowania aktualną problematyką globalnych zmian, przekazywaną językiem sztuki.

Warunkiem ubiegania się o dotację było dostarczenie kompletnej koncepcji wystawy wraz z jej opisem, terminem realizacji oraz uzasadnieniem zgodności z celami Programu, wskazaniem osób kuratorskich, listą osób artystycznych i opisem planowanego programu działań edukacyjnych towarzyszących wystawie.

W drugiej edycji Programu Dotacyjnego Artystyczna Podróż Hestii przyznane zostały dotacje o łącznej  sumie 500 000 zł.

Pod koniec stycznia 2025 roku poznaliśmy laureatów II edycji Ogólnopolskiego Programu Dotacyjnego Artystyczna Podróż Hestii! W najbliższych kilkunastu miesiącach wspierać będziemy aż siedem projektów artystycznych.

 

Wystawy i projekty artystyczne, które będą wspierane w ramach II edycji Programu Dotacyjnego APH pod hasłem „Czas otwarcia”

 

„Snutka łączy”, Owińska k. Poznania – 07.04.2025-30.06.2025 r.

Rzemiosło tradycyjnie miało moc zbliżania ludzi. Część prac przy wytwarzaniu przedmiotów ma charakter wspólnego i wspólnotowego działania. Snutka golińska to rodzaj haftu, praktykowany w Golinie (okolice Jarocina) przynajmniej od połowy XIX wieku. Choć nic nie udaje i pod nic się nie podszywa, snutka golińska wygląda jak koronka. Nie jest nią jednak. Wyszywa się ją białymi nićmi na białym płótnie. Po wyszyciu zdobień wycina się prawie całą tkaninę. Nazwa „snutka” pochodzi od czynności nasnuwania czyli łączenia nicią poszczególnych motywów w obrębie kompozycji.

Rzemiosło wymaga zaangażowania wielu osób i troski o to, żeby dalej znajdywali się ludzie, chcący je uprawiać. Naturalny odruchem jest próba zainteresowania techniką tych, którzy będą mogli ją dalej uprawiać, przyczyniając się do uchronienia przed zapomnieniem. W projekcie „Snutka łączy”, artystka wizualna, Agnieszka Grygiel, postanawia zrobić coś jeszcze innego. Ta wystawa zdaje się wyrastać z namysłu, co dobrego można zrobić dzięki snutce. Znaleziona przez artystkę odpowiedź jest tyleż nieoczywista, co krzepiąca. Tak jak nasnuwane nici łączą motywy dekoracyjne, tak snutka może mieć moc połączenia poszczególnych ludzi także tych, czy przede wszystkim tych, do których nie zwracają się troszczący się o przetrwanie rzemiosła. Projekt z jego częścią edukacyjną jest skierowany do dzieci w ośrodka dla dzieci niewidomych w Owińskach. Dzieci nie tylko poznają ważną technikę rzemieślniczą, ale też będą mogły dzielić swoje doświadczenia z dziećmi pełnosprawnymi. Snutka będzie łączyć ludzi, którzy może nigdy by się nie spotkali.

 

 

„Jaszczurka zwiastuje krótkotrwałe szczęście, 4. wystawa Małgorzaty Rittersschild, Fundacja Arton, Warszawa, 14.06.2025-14.09.2025

Można sobie wyobrazić osobę, np. mężczyznę, który odbywa studia prawnicze, wybija się na tle innych, ciężko pracuje, zostaje zauważony i zaczyna robić karierę. Wszystko, jak to się mówi, idzie dobrze, może nawet bardzo dobrze. Teraz kolejne kroki – do tego, co powszechnie społecznie uznawane za spełnienie: pieniądze, znajomości i przyjaźnie, wpływy itd. Jeśli wyobrazić sobie, że ten mężczyzna musi jednak w przedwiośniu tych wszystkich rzeczy zrezygnować i zająć się czymś innym (swoim dzieckiem) to można chyba powiedzieć, że to dość nietypowy scenariusz. Spokojnie, to tylko takie myślowe ćwiczenie, przecież tak się nie dzieje. Wszystko będzie dobrze.

Taka historia i nie jest to już ćwiczenie myślowe, tylko życie, stała się udziałem wielu uzdolnionych kobiet-artystek. Wiele z nich zniknęło z mapy współczesnej historii sztuki, dokonawszy wyboru, a nieraz po prostu będąc do niego zmuszonymi, żeby zająć się rodziną. Wśród nich znajduje się Małgorzata Rittersschild, która współtworzyła Gruppę. Po pierwszych wystawach tej formacji musiała podjąć decyzję o wycofaniu się z artystycznego życia wystaw, kuratorów, katalogów i kolekcji. Przez dwie dekady podejmowała prace zarobkowe m.in. jako ilustratorka, projektantka identyfikacji wizualnej, stylistka, graficzka prasowa, tłumaczka, redaktorka, arteterapeutka w szpitalu psychiatrycznym czy nauczycielka w szkole.

Wystawa „Jaszczurka zwiastuje krótkotrwałe szczęście” w Fundacji Arton jest czwartą (!) prezentacją prac artystki. W tej artystycznej i życiowej historii tkwi optymizm, na który zapracowała sama Rittersschild. W 2018 roku powróciła do malarstwa i pełnej pracy twórczej. Powrót po tak wielu latach sam w sobie mógłby być uznany za rzecz wartą upamiętnienia. Być może stoimy na progu przywrócenia osoby malarki do historii sztuki, w czym wystawa w Artonie może się przyczynić w sposób decydujący.

 

 

„Ciepło-zimno”, Fundacja Kraina, Warszawa, 10.10.2025-10.12.2025

Projekt Wojtka Skibickiego i Konrada Smoleńskiego zwraca naszą uwagę na ogromny problem niewidzialnego wymiaru miejskiej bezdomności. Osoby w kryzysie bezdomności uciekają przed osądzającym wzrokiem innych i przemocą.Kryją się w śmietnikach, pustostanach, parkach, prowadząc życie w pozornie niewidzialnym świecie, który jednak istnieje tuż obok nas. Wielokrotnie dzieli nas od nich zaledwie kilka metrów, ale niestety nie zawsze potrafi ich dostrzec.

Twórcy projektu wykorzystują technologię kamery termowizyjnej, by zarejestrować ślady ciepła ciała. Termowizyjne fotografie stają się metaforą społecznej niewidzialności i jednocześnie dowodem na uniwersalne człowieczeństwo, łączące nas wszystkich, niezależnie od sytuacji życiowej. Obiekty na wystawie są namacalnym dowodem na to, że na podstawowej, ludzkiej płaszczyźnie wszyscy jesteśmy takimi samymi osobami, a nasze ciepło jest tym, co nas łączy.

Projekt łączy doświadczenie artystów: Wojtka Skibickiego, którego praca z osobami w kryzysie bezdomności przynosi unikalne spojrzenie na problem wykluczenia, oraz Konrada Smoleńskiego, który wnosi doświadczenie w tworzeniu wielowymiarowych instalacji artystycznych. Połączenie zaangażowania społecznego z eksperymentalnym podejściem do medium tworzy projekt zbliżający do siebie środowiska, które choć naturalnie sobie bliskie, potrzebują lepiej się wzajemnie spotkać.

 

 

„Tkająca inteligencja”, Centralne Muzeum Włókiennictwa, Łódź, 18.10.2025-30.11.2025 r.

Projekt „Tkająca inteligencja” Agnieszki Piłat to fascynujące spotkanie sztuki, technologii i refleksji nad kondycją współczesnego człowieka. Wystawa, która zagości w przestrzeniach Centralnego Muzeum Włókiennictwa w Łodzi, rodzinnym mieście artystki, jest wydarzeniem bez precedensu w skali europejskiej. Piłat, artystka interdyscyplinarna, operuje na styku różnych mediów, a jej twórczość oscyluje wokół tematu relacji człowieka z maszyną, ze szczególnym uwzględnieniem sztucznej inteligencji.

Wystawa w Łodzi to nie tylko prezentacja najnowszych prac Piłat, ale również zaproszenie do dialogu. Dialogu o sztuce, o technologii, o przyszłości. Artystka, wykorzystując najnowsze osiągnięcia techniki, takie jak roboty czy zaawansowane algorytmy, tworzy dzieła, które wymykają się tradycyjnym definicjom sztuki. Jej instalacje to swego rodzaju laboratoria, w których spotykają się różne dziedziny, różne perspektywy.

Wystawa Agnieszki Piłat to wydarzenie, które z pewnością na długo pozostanie w pamięci widzów. To podróż w głąb sztuki, w głąb technologii, w głąb nas samych. To zaproszenie do refleksji nad tym, kim jesteśmy, dokąd zmierzamy i jaką rolę w tej podróży odgrywa sztuczna inteligencja.

 

 

„Ukryte parametry”, Stowarzyszenie Nów. Nowe Rzemiosło, Wrocław, 24.10.2025-15.02.2026 r.

Wystawa „Ukryte parametry” wynika bezpośrednio z naturalnej potrzeby budowania wspólnoty twórców i widzów, opartej na dzieleniu się realną wiedzą, czyli osobistymi doświadczeniami pracy z określonymi materiałami i technikami (m.in. pracy z drewnem, szkłem, tkaniną, ceramiką).

Tytułowe parametry mają wskazywać, że twórcy wraz z widzami będą operować na styku doświadczeń ludzkości i świata ją otaczającego. W myśleniu o przyszłości nie zabraknie inspiracji zaczerpniętych ze światów roślin, zwierząt, a nawet z tradycji duchowych.

Wystawa tworzona przez Stowarzyszenie Nów. Nowe Rzemiosło ma szansę stać się okazją do zbudowania zupełnie nowego spojrzenia na świat, nad którym powinniśmy pracować już teraz, bo niedługo będzie nam naprawdę potrzebne.

 

 

„Przepraszam za bałagan”, Michalina Bigaj, Zamek Królewski na Wawelu, Kraków, 09.05.2026-30.06.2025 r.

Projekt Michaliny Bigaj „Przepraszam za bałagan” to wyjątkowo intrygująca artystyczna interwencja, która zagości na Wawelu, dotykając palącego problemu współczesności – kulinarnego wymierania. Artystka, znana ze swojego zaangażowania w tematykę kryzysu ekologicznego, tym razem zabiera nas w podróż po świecie jadalnych, zagrożonych gatunków, stawiając fundamentalne pytania o naszą odpowiedzialność za stan, w jakim znajduje się nasza planeta.

Tytuł projektu, „Przepraszam za bałagan”, nabiera tu podwójnego znaczenia. To nie tylko przeprosiny za stan, w jakim zastajemy świat, ale również zaproszenie do refleksji nad naszym konsumpcyjnym stylem życia, który przyczynia się do wymierania gatunków. Bigaj, inspirując się książką Lenore Newman, tworzy wizualną opowieść o tym, co zjedliśmy lub za chwilę zjemy, a także o roślinach, które stanowią odpowiedź na ten kryzys – dzikich odmianach i tych, które nie trafiają na sklepowe półki.

Projekt „Przepraszam za bałagan” to nie tylko artystyczna wizja, ale również ważny głos w dyskusji o współczesności. To próba zrozumienia, oswojenia problemu kulinarnego wymierania i znalezienia odpowiedzi na pytanie, jak możemy zatrzymać ten proces. Wystawa Michaliny Bigaj na Wawelu to wydarzenie, które z pewnością na długo pozostanie w pamięci widzów, skłaniając do refleksji nad naszym miejscem w świecie i odpowiedzialnością za jego przyszłość.

 

 

„Migotliwość synaps: neuroróżnorodne doświadczanie świata”, Trafostacja, Szczecin, 01.04.2026-01.06.2026 r.

Twórcy projektu podkreślają, że głównym celem wystawy „Migotliwość synaps” i zbudowanego wokół niej programu edukacyjnego jest afirmacja neuroróżnorodności poprzez sztukę. W dyskusji społecznej coraz częściej podejmowany jest temat neuroróżnorodności, jednak dominuje pryzmat medykalizujący. O budowie naszego mózgu, dowiadujemy się najczęściej w kontekście diagnoz ADHD czy spektrum autyzmu, a co za tym idzie „sposobów, jak sobie z nimi poradzić”. Jednak czy zamiast rozwiązywania tego „problemu” nie powinniśmy skupić się na własnej ciekawości?

W jaki sposób rozwija się i funkcjonuje mózg neuroatypowy? Jak doświadczenie neuroatypowości kształtuje percepcję, podejście do rzeczywistości i ostatecznie bycie w świecie? To tylko niektóre pytania, na które twórcy zaproszeni do projektu postarają się pomóc znaleźć nasze własne odpowiedzi. Otwierając nasze głowy na bardziej inkluzywne postrzeganie neuroróżnorodności pokażą nam, że za lepszym zrozumieniem zagadnienia często idzie jego naturalna akceptacja.

 

—————————————————

REGULAMIN OGÓLNOPOLSKIEGO PROGRAMU DOTACYJNEGO ARTYSTYCZNA PODRÓŻ HESTII