Izabela Łęska – „Vice-versa, czyli opowieść o Hérculesie Florence”

Izabela Łęska, finalistka konkursu Artystyczna Podróż Hestii z 2013 roku, w Pawilonie Sztuki prezentuje projekt, który powstał podczas 3-miesięcznej rezydencji w paryskim Centre Culturel Le Beffroi. Artystka tworzy obiekty, które w sposób bezpośredni odnoszą się do historii z życia podróżnika Hérculesa Florence’a.

Prawie sto osiemdziesiąt lat wcześniej, w 1833 roku, w małym brazylijskim miasteczku Campinas, Hércules Florence (1804-1879), na długo przed Daguerrem we Francji, odkrywa fotografię, gdy trwale udaje mu się zreprodukować obraz. Tak zwany odizolowany przypadek odkrycia fotografii w Brazylii pozostaje faktem mało znanym aż do dziś, co pokazuje okrutną wybiórczość przyswajanej przez nas wizji świata, ale i jego paralelność. Sam Hércules Florence to fascynująca, ale – można by powiedzieć – „pechowa” postać. Chociaż nigdy nie zyskał należnego mu rozgłosu, nie poddawał się w swoich kolejnych eksperymentach. Był zarówno odkrywcą, eksperymentatorem, naukowcem, ale też artystą – to autor szóstego porządku architektonicznego czy konceptu słownika synoptycznego, twórca typo-sylab, „pulvografii”, papieru zabezpieczonego pod druk pieniędzy oraz zoofonii – czyli nutowego zapisu śpiewu ptaków. Ten ostatni opracowany został w trakcie słynnej rosyjskiej ekspedycji Langsdorffa wzdłuż Amazonii (1826-1829), której Hércules Florence był członkiem i gdzie zatrudniony został jako malarz. Kiedy część załogi, z powodu choroby beri-beri, popadła w obłęd lub straciła pamięć, Hércules wytrwale dokumentował wszystkie wrażenia i był jednym z nielicznych, którzy dotarli do końca podróży.
Izabela Łęska opiera się na takich pojęciach jak paralelność, czytelność, widzialność. Pracuje z papierem fotograficznym, formując przedmioty o niepewnym statusie pomiędzy rysunkiem, grafiką a fotografią. Ponadto tworzy obiekty perseweratywne, czyli takie, które zawierają w sobie powtórzenia gestów, słów, dźwięków, informacji. Komponuje również zapisy, które w pewnym stopniu naśladują pismo, ale nie zawsze pozwalają na szybki i jednoznaczny odczyt. Dzięki narracyjności zbudowanej między obiektami i w kontekście życia „pechowca-odkrywcy”, wystawa Vice-versa staje się interesującą grą pomiędzy twórczością Izabeli Łęskiej a doświadczeniami samego Hérculesa Florence’a . Co ciekawe, obiekty te stają się dziełem sztuki pojmowanym za każdym razem inaczej – w zależności od perspektywy miejsca i czasu oraz usytuowania pomiędzy historiami. Poprzez interpretację odkryć Hérculesa Florence’a, Izabela Łęska tworzy specyficzną, wielowymiarową relację, która może być zapytaniem o potrzebę powstawania obiektów w sztuce w ogóle.

Izabela Łęska – ur. 1989, absolwentka grafiki warsztatowej na Akademii Sztuk Pięknych w Katowicach (dyplom z wyróżnieniem w 2013). Studiowała również w École Supérieure d'Art de Clermont Metropole (Clermont-Ferrand, Francja). Brała udział w wielu projektach i wystawach w kraju i za granicą (Jeune Création Européenne, Paryż, Usb Shuffle Show, Berlin, Passion For Freedom, Londyn). Rezydentka Institut für Alles Mögliche w Berlinie oraz Centre Culturel Le Beffroi w Paryżu. Zajmuje się grafiką, obiektami oraz tekstem. Pracuje na macierzystej uczelni jako asystentka w Katedrze Grafiki.